UAD of RAAMANTENNE -

QUAD :

Een vierkante raamantenne, loopantenne of quad (qubical quad, "QQ") van een hele golflengte (1 × ?) heeft in het voedingspunt een impedantie van ongeveer 112 - 117 ohm. Het is bij zendamateurs een populaire HF/VHF/UHF antenne. Wij zien dat de vorm van het raam bepalend is voor: de impedantie in het voedingspunt en de versterking ten opzichte van een referentie dipool. Van alle regelmatige vormen is een cirkel het beste en met een versterking van 1.34 dBd ten opzichte van een dipool in dezelfde positie. Een omtrek van 1.5 ? geeft de meeste winst. Een driehoekig raam wordt delta loop genoemd.

De geringe versterking van een vierkant is te verklaren door de antenne te zien als (fig») twee dipolen met een te korte afstand boven elkaar. De onderste dipool voedt de bovenste via de geknikte uiteinden (met een hoge impedantie) die men met enige fantasie kan beschouwen als een openlijn waarvan de draden ver uit elkaar liggen.

Vergroot men de afstanden (fig») van de twee "dipolen" met een lengte-breedte verhouding van 3 : 1, dan is de versterking maximaal met 2.38 dBd. De impedantie van het voedingspunt is mij onbekend.

Met («fig) op HF een lengte-breedte verhouding van ongeveer 2.028 : 1 zou de impedantie 50 ohm zijn. Om die waarde zo goed mogelijk te bereiken, moet men experimenteren met de factor 2.028.

Om dat getal te verifiëren heb ik met blauw installatiedraad een aantal loops voor 70 cm gemaakt. In het midden van de band op 435 MHz was de SWR = 1.1 bij een afmeting van 25 × 10.5 cm.

De factor is dan 25 : 10.5 = 2.38.

POLARISATIE :

Een verticaal raam met een voeding aan de basis heeft horizontale polarisatie. Als dat in de zijkant plaats vindt of de antenne gedraaid 90° wordt, dan is de polarisatie verticaal. Ligt het vlak van de antenne evenwijdig met het aardoppervlakte dan is de polarisatie horizontaal. De antenne wordt min of meer rondstralend en het stralingspatroon is afhankelijk van frequentie en antennehoogte.

IMPEDANTIE :

De eerder vermelde gegevens zijn gebaseerd op een antenne die onder ideale omstandigheden op grote hoogte is opgesteld. Staat de antenne dichter bij aarde, komen er directoren voor of een reflector erachter, dan neemt de impedantie van het voedingspunt af en kan bij voorbeeld op 50 ohm gefixeerd worden. Gewoonlijk zullen quads voor 20–80 m relatief dicht boven de grond hangen, het voedingspunt zal lager zijn dan de theoretische waarde en in de buurt van 100 ohm komen. Afhankelijk van de vorm is de impedantie van een ½ ? raamantenne 6 - 10 ohm. Zo'n halve loop is sterk af te raden omdat de weerstand van de aanpassing en voedingslijn dan niet meer te verwaarlozen zijn.

AFMETING :

Een quad voor één amateur band heeft een "verkoringsfactor" van 1.02 ?. De omtrek moet dus groter zijn dan wat gebruikelijk is bij antennes.

Voor bij voorbeeld de 80 m band (3.7 MHz) is dat 1.02 × (300 ÷ 3.7) = 82.7 m. Als het raam gemaakt wordt met geïsoleerd draad, dan zal de omtrek ongeveer 0.95 × 82.7 = 78.50 m worden.

Kunt u geen volledig raam kwijt, zorg dan dat de totale omtrek (fig b») van raam en 2 × voedingslijn ongeveer één golflengte is. Anders gezegd: van het voedingspunt uit gerekend moet de "omtrek" van antenne en voedingslijn een hele golf (1 × ?) zijn.

Hoewel de meeste amateur banden een harmonische relatie hebben is het niet zo dat een raam voor bij voorbeeld 80 m ook op 40, 20 en 10 m een net zo gunstige SWR heeft.

In de tekening (fig c) ziet u dat een QQ gevoed kan worden door twee 50 ohm coaxkabels in serie te schakelen en met een balun of symmetrische ATU aan de zender te koppelen.

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---